Ingrijpende ontwikkelingen in de markt voor kunststofrecyclage
Door Michael Rae, fondsbeheerder van het M&G (Lux) Climate Solutions Fund
Veel bedrijven lopen achter op hun doelstellingen om het gebruik van nieuwe kunststoffen te verminderen en de gerecycleerde inhoud van verpakkingen te verhogen. De overheden voeren echter ambitieuzere doelstellingen in voor het gebruik van gerecycleerde kunststoffen naarmate de markt voor kunststofverpakkingen blijft groeien. Pyrolyse, een vorm van chemische recyclage, kan een innovatieve oplossing bieden voor moeilijk te verwerken gemengd kunststofafval.
Volgens de doelstellingen voor 2025, waartoe zes van de tien grootste fast moving consumer goods (FMCG)-bedrijven ter wereld zich hebben verbonden, moet het gebruik van virgin kunststof in verpakkingen tegen 2025 met 5% per jaar dalen. Maar volgens het Global Commitment Report van de Ellen MacArthur Foundation (november 2022) is de totale daling sinds 2018 vrijwel stabiel gebleven.
Er is enige vooruitgang bij het verhogen van de hoeveelheid gerecycleerd materiaal in verpakkingen. Maar aangezien de grootste FMCG-bedrijven momenteel gemiddeld 11% van hun kunststofverpakkingen gebruiken, moeten zij hun vooruitgang gemiddeld ongeveer verdubbelen. Anders halen ze hun toezeggingen niet om tegen halverwege het decennium de doelstellingen van 25 à 50% te halen.
De statistieken illustreren onze groeiende afhankelijkheid van kunststoffen. Ongeveer 40% van de ooit wereldwijd geproduceerde kunststof werd in het afgelopen decennium vervaardigd. Bijna de helft van deze kunststoffen worden gebruikt voor consumentenverpakkingen. Daarvan worden volgens gegevens van de Ellen MacArthur Foundation ongeveer 95% na eenmalig gebruik weggegooid. Ondanks het groeiende bewustzijn van de problematiek van slecht beheerd kunststofafval zal dit alleen maar erger worden. Zelfs als de groei van de wereldwijde kunststofconsumptie vertraagt tot de helft van de trend, dan nog zal de totale marktomvang volgens schattingen van de Internationale Organisatie voor Normalisatie (ISO) tegen 2050 met meer dan 2,5 keer toenemen.
Wereldwijde beleidsmakers reageren op de uitdaging
Beleidsmakers over de hele wereld zijn zich bewust van de omvang van de uitdaging. De EU heeft ambitieuze doelstellingen vastgelegd voor het recyclaat in alle kunststoffen evenals een recyclagepercentage van 50% van alle kunststofafval tegen 2025.
Dit is meer dan een vage doelstelling. Sinds januari 2021 geldt een heffing van 800 euro per ton op al het niet-gerecycleerde kunststof verpakkingsafval, hoewel het aan de lidstaten is om te beslissen hoe zij deze heffing toepassen. De keuze is of de heffing terechtkomt bij petrochemische bedrijven, verpakkingsbedrijven, FMCG-bedrijven of rechtstreeks bij de consument.
De VS streven naar 30% gerecycleerde inhoud in kunststofverpakkingen tegen 2025. China heeft ook de eerste stappen gezet door in 2018 de invoer van ongesorteerd kunststofafval te verbieden.
Ingrijpende veranderingen
Volgens ons zal de combinatie van de 'pull'-vraag van FMCG-bedrijven en de 'push'-regelgeving het komende decennium tot ingrijpende veranderingen in de petrochemische industrie leiden. De huidige waardeketen voor kunststoffen is gebaseerd op activa ter waarde van vele miljarden dollars, waarbij fossiele brandstoffen worden omgezet in kunststoffen, op een grotendeels niet-circulaire manier. Maar na 2030 zal naar schatting zullen de extra kunststoffen die de wereld nodig heeft afkomstig zijn van mechanisch of chemisch gerecycleerde bronnen.
Mechanische recyclage is het gemakkelijkste deel. Hierbij worden bepaalde soorten kunststof verzameld, gesorteerd, gereinigd en opnieuw gesmolten. Het wordt vooral gebruikt voor PET (heldere drankflessen) en HDPE (troebele melkflessen). Omdat de chemische samenstelling van de kunststof niet verandert, is mechanische recyclage een relatief eenvoudig proces. Het genereert ook minder broeikasgassen dan nieuwe kunststof, tot 80%.
Het nadeel is dat men via mechanische recyclage geen gemengd kunststofafval kan verwerken en dus uitgebreid moet sorteren. Bovendien resulteert elke hersmelting in degradatie en downcycling van de kunststof. En dus meestal in een ander eindgebruik, zoals kunststofflessen die tapijtvezels worden.
De kansen voor chemische recyclage
Het antwoord op de vraag naar een breder scala aan kunststofgrondstoffen ligt in "chemische" recyclage. Die bestaat op zijn beurt uit twee grote technologieën: pyrolyse' en 'monomeer' recyclage. Uitgaande van onze analyse zijn we meer enthousiast over de eerste technologie, aangezien het een plug-and-play oplossing is die circulaire grondstoffen levert aan bestaande, op nafta gebaseerde petrochemische complexen.
Pyrolyse breekt gemengd kunststofafval terug af tot de oorspronkelijke koolwaterstofbouwstenen door middel van warmte, in afwezigheid van zuurstof. Voor sommige kunststoffen kan dit tot hogere broeikasgasemissies leiden dan het gebruik van virgin hars, omdat hiervoor hoge temperaturen nodig zijn. Toch is het nog steeds beter voor het milieu, als je bedenkt dat een groot deel van de gebruikte kunststofgrondstof ofwel wordt verbrand in afvalenergiecentrales, ofwel langzaam vergaat op stortplaatsen. Bovendien is de productie van kunststoffen goed voor ongeveer 8% van het olieverbruik. Want elke toename van de vraag naar kunststoffen die niet door een circulaire oplossing wordt opgevangen, vereist een overeenkomstige toename van de upstream olieproductie.
Er zijn verschillende andere voordelen. Pyrolyse kan worden toegepast voor kunststoffen waarvoor geen gevestigde mechanische oplossingen bestaan (zoals lage-dichtheid polyethyleen, polypropyleen en polystyreen). En het grote voordeel ervan is dat etiketten, inkt en voedselresten kunnen worden verwerkt, zodat minder sortering en reiniging nodig is. Nafta uit pyrolyse produceert ook nieuwe kunststoffen die chemisch identiek zijn aan kunststoffen die uit fossiele brandstoffen worden gemaakt. Dit betekent dat er geen degradatie optreedt zoals bij mechanische recyclage, en dat ze geschikt zijn voor levensmiddelen, wat van groot belang is voor FMCG-bedrijven.
Ook de economische aspecten springen in het oog. De vraag naar circulaire grondstoffen is veel groter dan het aanbod. Daarom wordt circulaire kunststof tegen een hogere prijs verkocht wordt dan nieuwe, terwijl in sommige gevallen de grondstof van gedeeltelijk gesorteerd kunststofafval beschikbaar is tegen een lage of zelfs negatieve kostprijs (als de verkoper anders te maken krijgt met stortkosten).
De petrochemische industrie komt nu met een aantal serieuze doelstellingen die de groei van de pyrolyse-industrie dit decennium zullen ondersteunen. TotalEnergies produceert vandaag 60.000 ton hoogwaardige circulaire polymeren en streeft naar 1,0 miljoen ton in 2030. Ook INEOS wil tegen 2030 ten minste 850.000 ton gerecycleerde en van biologische oorsprong afkomstige polymeren in zijn producten verwerken, terwijl dat nu bijna nul is. Beide bedrijven hebben pyrolysepartnerschappen aangekondigd met Plastic Energy, een bedrijf waarin M&G Catalyst participeert.
We hebben allemaal de gewoonte om alle kunststof verpakkingen in de juiste afvalbak te doen en gaan ervan uit dat de recyclage-industrie de rest wel zal doen. Maar terwijl de waardeketen voor mechanische recyclage sterk gegroeid is om specifieke afvalstromen aan te pakken, hebben we nu innovatieve pyrolyseoplossingen nodig om de rest aan te pakken. Dit is de manier om de 14% kunststof die momenteel wordt gerecycleerd, op te trekken tot de 70-80% die in de papier- en glasindustrie wordt gehaald, niveaus die zowel de industrie als de beleidsmakers nu uitdrukkelijk nastreven.
